Самарқанның көк тасы еритін наурыз айының соңғы онкүндігі қазақ-өзбек қарым-қатынасы аясында өтті деуге болады. Бұрын алакөз болып келген алашапанды ағайынмен арадағы байланыста соңғы жылдары жылымық орнап қана қоймай, көпжылдық тоңның жібіп салғаны бар.
Елімізде екінші жыл қатарынан тойланған Ұлыстың Ұлы күні – Әз-Науыздың онкүндігінің төртінші күні Алматыға «Өзбекстан ханшайымы» келді. Өзбекстан президентінің қызы әрі көмекшісі және елдегі ең ықпалды тұлғаның бірі Саида Мирзиёеваны сыртынан осылай атайды. Саида Мирзиёева Абай айтындағы опера және балет театрында болып, мемлекеттік хатшы Ерлан Қарин, мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаева және Алматы қ. әкімі Ерболат Досаевпен бірге жергілікті майталмандардың өнерін тамашалады. Бұған дейін Астанада екі ел арасындағы салқын қарым-қатынас, шекарадағы ұзын-сонар кезек және сенімсіздік болғаны туралы ашық айтқан Саида Мирзиёева екі елдің бауырластығы мен жақындығы жайлы тағы мәрте мәлімдеді.
Бұдан кейін Қасым-Жомарт Тоқаев пен Шавқат Мирзиёев бір-біріне телефон соғып, Наурыз мерекесімен құттықтады.
Көп ұзамай өзбек елінің басшысы Алматыға бейресми сапармен келіп Қ-Ж.Тоқаевпен кездесті. Қазақ пен өзбек елінің басшылары осындай форматта екінші мәрте кездесіп отыр. Былтыр Қ-Ж.Тоқаев дәл осындай бейресми сапармен Хиуаға барған. Яғни, қазақ-өзбек қарым-қатынасында жоғары деңгейде осындай жақсы дәстүр қалыптасты деуге болады.
Фото: Telegram-канал Saida Mirziyoyeva
Алматыда екі президент тауға шығып, «Медеу» мұз айдынында болды, конькимен сырғанаушылардың өнерін тамашалады. Одан кейін қазақтың тұңғыш кәсіби суретшісі Әбілхан Қастеев пен танымал қылқалам шебері Орал Таңсықбаевтың көрмесіне барды. Соңғысының көрмесі тегін таңдалмағанын айта кету керек: Орал Таңсықбаев – Тәшкенде туып-өскен қазақ және өзбек көркемөнерінің негізін қалаушылардың бірі. Оның шығармашылығын екі бауырлас елдің мәдениетін жалғаушы көпір деуге болады. Суретшінің Өзбекстанның музейлерінде сақтаулы тұрған жұмыстары мұндай ауқымды деңгейде Қазақстанда тұңғыш рет көрсетіліп жатыр. Ал бұл көрмені Саида Мирзиёева өзі арнайы ашқан еді.
Бейресми кездесудің өзара сенім мен Өзбекстанға жақын оңтүстік қазақтарының тілімен айтқанда «беймарал» жағдайда өткенін мынадан да байқауға болады: Ақорданың баспасөз қызметі сапар барысы жайлы көп жағдайда көпшілікке жариялана бермейтін біраз дерек пен фотосуреттер жариялады.
Екі елдің президенті тауға шығып, сергіп қайту үшін ғана кездеспегені түсінікті. Ш. Мирзиёев AlmatyFair.ai. атты цифрлы технология мен жасанды интеллект кқрмесі ерекше қызықтырды. ІТ саласындағы қазақ мамандарының жұмыстарымен танысып, кейбіріне айрықша тоқталды. Өзін қызықтырған стендте кідіріп, мамандардан тәптіштеп сұраумен болды. Қазақстан дәл қазір цифрлы технология мен жасанды интеллект саласын игеру бойынша посткеңестік елдерде жетекші рөлге шықты. Әсіресе финтех бойынша қазақстандық қаржы институттарының тәжірибесіне ресейліктердің өзі қызығып отыр. Ал Өзбекстан финтех, GovTech және AI, яғни жасанды интеллект бойынша Қазақстаннан үйренгісі келеді.
Өйткені Өзбекстанда қазір әсіресе шағын және орта бизнесті технологиялармен, ілім-біліммен жарақтандыруды қолға алмақшы. Өзбек билігі елде 20 ауданда шағын және орта деңгейдегі өнеркәсіп бизнесін дамытумен айналысатын арнайы жобалық кеңсе ашпақ. Осы бастама аясында Өзбекстанға шетелден инженерлер, технологтар, дизайнерлер, маркетологтар, ЖИ мамандарын шақыру жоспарланған. Жобалық кеңсенің мақсаты – шағын және орта бизнеске өндіріс шығындарын азайтуға, технологиясын жаңартуға және біртіндеп жаңа технологияға сүйенген ірі өнеркәсіп компанияларына айналуға көмектесу. Өзбекстан бірінші кезекте жоғары технологгиялы станоктар мен жабдықтар өндірісін, медициналық техника мен құралдар, электроника шығару және логистика бағытында осындай қолдау көрсетпек.
Ал мұның бәрін ақыл-ой жағынан қамтамасыз ету үшін Қазақстанның мамандары қажет. Өзбектер «алыстан арбалағанша, жақыннан дорбала» дейтін атам қазақтың мақалын ұсатнған сыңайлы. Қазақ әріптесімен кездесуге көңілі толған Ш. Мирзиёев ыстық ықыласпен күткеніне алғысын айтып: «Біз – одақтаспыз. Жеке қарым-қатынасымыздың арқасында көп мәселе шешіліп жатыр және келіскендеріміздің бәрі жүзеге асуда. Мен сізді Қазақстанның жетістіктерімен шын жүректен құттықтаймын!», – деп ағынан жарылды.
Осылайша бұрынғы бюрократияның орнын бауырластық басқанын баса айтқан екі президенттің бейресми кездесуі қазақ-өзбек ресми қарым-қатынасына жаңа серпін берген секілді.
Материал әзірленіп жатқанда Шавкат Мирзиёевтің шақыруымен қазақ елінің президенті 3-4 сәуірде Өзбекстанға кезекті сапармен баратыны белгілі болды. Самарқандта Қасым-Жомарт Тоқаев «Орталық Азия – Еуропа Одағы» конференциясына қатысып, бірқатар келіссөз жүргізбек.
Фото: Telegram-канал Aqorda